Diş Hassasiyetleri

Sıcak, soğuk, tatlı, ekşi gibi uyaranlara karşı oluşan, uyaran ortadan kalktıktan sonra etkisi geçen, kısa süreli ve keskin ağrılar dentin hassasiyeti olarak tanımlanır. Uyaranların türü hassasiyetin şiddetini değiştirmektedir. Örneğin soğuk uyaran sıcağa oranla daha hızlı ve şiddetli bir ağrıya neden olmaktadır. Teşhiste özelikle soğuk yiyecek ve içecekler tüketildiğinde oluşan kısa süreli ve irkiltici bir ağrı gözlemlenir. Ağızdan nefes alındığında, tatlı yiyecek ve içecekler tüketildiğinde, dişler sıkıca kapatıldığında hassasiyet gözlemlenebilmektedir.

Dişlerin dişeti kısmına yakın boyun bölgesinde çeşitli sebepler ile kök yüzeyi açığa çıkmaktadır. Kök üzerinde bulunan ince sement tabakası zamanla aşındığında dentin tabakası ortaya çıkar ve hassasiyet meydana gelir. Bazen belirgin bir aşınma olmamasına rağmen hassasiyet gözlenebilmektedir. Hassasiyetin hangi dişten geldiğini anlamak için diş hekimi tarafından diş yüzeyinde açık dentin tabakası olup olmadığı kontrol edilmeli, gerekirse hava spreyi ve özel aletler ile hassasiyet varlığı doğrulanmalıdır.

Hassasiyet teşhisi konulduktan sonra nedeni araştırılmalıdır çünkü tedavi şekli nedene göre değişmektedir. Eğer hassasiyete neden olan faktörler ortadan kaldırılmazsa etkili bir tedavi planlanamaz. Bu nedenler belirlenerek hasta bilgilendirildikten sonra diş hekimi tarafından açıktaki dentin yüzeyini örtülerek veya dentinde sinir iletimden sorumlu kanallar tıkanarak hassasiyetin önüne geçilmiş olur.

Hassasiyete Neden Olabilecek Faktörler

» Atrizyon: Çiğneme esnasındaki dişlerin birbirleriyle olan teması sonucunda görülen fizyolojik aşınmadır. Yaşlanma ile ilgilidir.
» Abfraksiyon: Dişler üzerine aşırı yük binmesine bağlı olarak gelişen dişin boyun bölgesindeki aşınmalardır.
» Erozyon: Bakteri içermeyen, kimyasal ürün (kola, greyfurt…) tüketimine bağlı oluşan çözünmelerdir.
» Abrazyon: Dışarıdan bir materyal ile aşınma oluşmasıdır. Tırnak yiyen bireylerde dişlerin kesici kenarlarında, sert diş fırçalayan bireylerde dişlerin boyun kısmında aşınma görülebilmektedir.
» Bruksizm: Yemek yemek haricinde dişlerin birbirine sürtünme alışkanlığı, diş sıkma.
» Reflü, kusma: Mide asidinin ağıza geri dönmesi ile dişlerde aşınmalar oluşabilir.
» Karbonatlı içecekler tüketilmesi: pH değeri 5.5’dan düşük yiyecek ve içecekler aşındırıcı özelliğe sahiptir.

Hassasiyet oluşumunu engellemek için doğru teknikle diş fırçalamak çok önemlidir. Diş fırçasını tipi ve sertliği diş hekimi tarafından hastaya özel belirlenmelidir. Beslenme alışkanlıkları düzeltilmeli, asitli yiyecek ve içecekler tüketildiğinde en az 1 saat sonra dişler fırçalanmalıdır. Diş sıkan kişilerde dişleri koruyucu plak uygulanmalıdır.

Hassasiyet problemi yaşayan bireylerin piyasada anti-tartar olarak bulunan piro-fosfat içeren diş taşı önleyici diş macunları ve sodyum dodesil sülfat içeren macunları kullanmaması gerekmektedir. Hassasiyetin tedavisi problemin derecesine göre diş hekimi tarafından yapılabilmekte veya hastanın evde kullanabileceği ürünler önerilmektedir.